Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje iż depresja jest wiodącą przyczyną niesprawności i niezdolności do pracy na świecie i najczęściej spotykanym zaburzeniem psychicznym. Choruje na nią kilkanaście procent populacji osób dorosłych. Choroba ta dwa razy częściej dotyka kobiet. Co dziesiąty pacjent, który zgłasza się do lekarza z powodu innych dolegliwości ma pełnoobjawową depresję. Tyle samo osób cierpi z powodu pojedynczych objawów depresyjnych.
Ponad połowa przypadków depresji zostaje nierozpoznana. Osoby z rozpoznaną depresją jedynie w połowie przypadków otrzymują adekwatne leczenie. Ważną dla każdego (nie tylko dla lekarza) sprawą jest znajomość natury i objawów depresji oraz podstaw jej diagnostyki i leczenia. Depresja jest chorobą, którą można i należy leczyć. Objawy mogą mieć charakter zarówno nawracający, jak i przewlekły. Obecnie dostępne są coraz lepsze metody terapii, które z jednej strony zapewniają większą skuteczność, a z drugiej – są coraz mniej obciążające dla pacjentów.
Objawy które, mogą zaniepokoić to:
- Postępująca utrata radości życia i odczuwania przyjemności , poczucie pustki, zmienny nastrój, trudność w kontrolowaniu nastroju oraz smutek, płacz, który coraz trudniej kontrolować, a czasami niemożność panowania nad własnymi emocjami, impulsywność niezgodna z dotychczasowym zachowaniem.
- Ograniczenie aktywności życiowej, stopniowa utrata dotychczasowych zainteresowań, trudności w podejmowaniu różnych czynności i działań, aż do skrajnego zaniechania tych czynności (abulia) – na przykład niemożność wstania z łóżka, wykonania najprostszych czynności higienicznych, jak ubranie się, umycie, uczesanie. Utrata energii życiowej i zmniejszenie wrażliwości na bodźce emocjonalne (apatia). Przewlekłe zmęczenie z ograniczeniem codziennej aktywności. Czasami pobudzenie psychoruchowe z poczuciem zwiększonego napięcia wewnętrznego, niepokoju oraz niemożnością znalezienia sobie miejsca.
- Myślenie depresyjne: pesymistyczna ocena własnej przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, utrata poczucia własnej wartości. Zaniżona samoocena, poczucie bycia bezwartościowym, niepotrzebnym. Czasami urojenia depresyjne (fałszywe sądy, w których prawdziwość pacjent wierzy, pomimo daremnych prób skonfrontowania go z rzeczywistością) dotyczące poczucia winy, bycia grzesznym, karanym, skazanym, czy też dotyczące biedy, ubóstwa, braku jakichkolwiek perspektyw na przyszłość dla siebie i rodziny. Obecność urojeniowych myśli jest bezwzględnym wskazaniem do konsultacji u psychiatry.
- Lęk nie jest typowym objawem depresji, ale bardzo często jej towarzyszy. Pacjentowi, choć ma poczucie stale utrzymującego się lęku, trudno określić, czego konkretnego się boi (lęk nieokreślony).
- Narastające poczucie utraty sensu życia, poczucie beznadziejności, myśli rezygnacyjne, myśli o śmierci. Może to być pragnienie śmierci („chciałbym usnąć i się nie obudzić”, „proszę o śmierć”, „chciałbym ulec wypadkowi”), aż do myśli o samobójstwie. W skrajnych przypadkach pacjent zaczyna myśleć, w jaki konkretny sposób popełni samobójstwo (tendencje samobójcze). Może być ono szczegółowo zaplanowane, może być impulsywne – nieplanowane i nagłe. Myśli rezygnacyjne, o śmierci, o samobójstwie również są bezwzględnym wskazaniem do konsultacji psychiatrycznej. W przebiegu depresji często występują trównież inne, mniej typowe dolegliwości: Zaburzenie koncentracji uwagi, poczucie pogorszenia pamięci i funkcji poznawczych; zaburzenia snu ; często występuje zmniejszenie lub utrata apetytu, spadek libido; u kobiet mogą wystąpić zaburzenia cyklu płciowego i zaburzenia miesiączkowania.